Podobnie jak większość twórców powojennych, autorka Zapisu socjologicznego do fotografii dochodziła drogą amatora: poprzez namiętne fotografowanie, spotkania, dyskusje, wzajemną krytykę w gronie zapaleńców. Może to właśnie sprawiło, że dzieło Zofii Rydet nie zna ograniczeń; wzięło się z potrzeby, nie z kalkulacji.
Już w wieku bardzo dojrzałym – w momencie sprecyzowania koncepcji Zofia Rydet miała 67 lat – zaczęła tworzyć swoje opus magnum: „Zapis socjologiczny”, cykl niemający odpowiednika w polskiej fotografii, gigantycznych rozmiarów portret ludzkiej rodziny we wnętrzu. Kontynuowała go wszędzie, gdzie się znalazła, przełamując własną słabość. „Zapis” to kilkanaście tysięcy negatywów, w olbrzymiej części niewykorzystanych, bo nie starczyło życia na pracę.
Pierwsze precyzyjne notatki autorki dotyczące prac nad Zapisem socjologicznym pochodzą z 1978 roku. Pierwszy pomysł na cykl powstał już w latach 60., jednak dość obszerny materiał fotograficzny z wcześniejszego okresu twórczości – w dużej mierze spełniający założenia Zapisu– nie został do niego włączony.
Na główny trzon całego zbioru – obrazy określane jako ujęcia kanoniczne – złożyły się wizerunki mieszkańców wsi i miast, powstałe w różnych rejonach Polski oraz za granicą. Łączy je ścisły rygor kompozycyjny. Ukazują ludzi – pojedynczo, w parach lub w grupie, na tle wybranej ściany ich mieszkania. Fotografie wykonano przy użyciu lampy błyskowej, z zachowaniem jak najszerszego obrazu całego wnętrza oraz jak największej głębi ostrości.
Cykl, na który złożyło się także kilka mniejszych, dopełniających zestawów fotografii („Obecność”, „Mit fotografii”, „Kobiety na progach”, „Zawody”), kontynuowany był przez artystkę aż do lat 90. W całości zdigitalizowany cykl - ponad 12 000 zdjęć można oglądać na www.zofiarydet.com.
Główna część jej dorobku artystycznego aktualnie znajduje się w depozycie Fundacji im. Zofii Rydet, której celem jest promocja i redefiniowanie twórczości artystki.
Prace Zofii Rydet znajdują się również w najważniejszych zbiorach polskich, w tym: w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, a także zagranicznych: m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i w National Museum of Photography, Film and Television w Bradford.
Wystawa w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli przy ul. Sandomierska 1 będzie dostępna dla zwiedzających od 24 lutego do 5 maja 2019.
Prace udostępnione dzięki uprzejmości Fundacji im. Zofii Rydet w Krakowie
Koordynator wystawy: Elżbieta Skromak
